انواع تبلیغات
دامنهی تنوع در دنیای تبلیغات بسیار گسترده است و معیارهای گوناگونی برای طبقهبندی آن وجود دارد. اندیشمندان و صاحب نظران علوم اجتماعی و ارتباطات، تبلیغات را باتوجه به منبع، رسانه، شیوهی ارائه تبلیغات، اثر و نتیجه، مخاطب،بازار هدف، محدودهی تحت پوشش و امثال آن به گروههای مختلفی تقسیمبندی می کنند.(اکرامی، 1389، 97)
در ذیل به اختصار به این انواع پرداخته میشود:
انواع تبلیغات براساس محدودهی تحت پوشش
در این تقسیمبندی میتوان به سه دسته ی کلی تبلیغات محلی، تبلیغات ملی / سراسری و تبلیغات فراملی اشاره نمود:
- تبلیغات محلی
منظور تبلیغاتی است که در یک مکان ویژه ماند شهر، روستا یا بخش خاصی از شهر انجام میگیرد.
تبلیغات یک نامزد نمایندگی شورای اسلامی روستا از این نمونه است.
- تبلیغات ملی یا داخلی
نوعی از تبلیغات است که برد آن در سطح یک کشور یا یک ملت باشد و معمولاً از رسانههای ملی مثل روزنامههای کشوری، رادیو، تلویزیون ملی و… استفاده میکند .در این نوع تبلیغات کلیهی اقدامات و فعالیتهای تبلیغی برای نفوذ و تأثیر در افکار افراد، گروه هاوسازمانهای داخلی و هدایت رفتار آنان در مورد مسائل مورد نظر انجام میشود.
توجه تبلیغات ملی، بیشتر به سمت ایجاد و حفظ اتحاد ملی، همبستگی بین مردم، تقویت روحیه و ارادهی آنان گرایش دارد. نمونهی این تبلیغات، تبلیغات بازرگانی کالای خاص، تبلیغات کاندیدای ریاست جمهوری یا تبلیغات برای ارائه خدماتی خاص در محدودهی یک کشور میباشد. ( تبلیغات گردشگری داخلی از این نوع است.)
- تبلیغات فراملی
این نوع تبلیغات برخلاف نوع داخلی آن مرزهای جغرافیایی را در مینوردد و بیشتر متوجه سیاستهای خارجی بوده و بر سیاستهای جهانی تکیه میکند بنابراین سازمانها یا افراد مشخصی برای تأثیر بر افکار و رفتار مخاطبان کشورهای دیگر فعایت میکنند یا تولید کنندگانی که بخواهند بازار مصرف خود را در سطح بینالمللی گسترش دهند به تبلیغات در فراسوی کشور خود میپردازند.
تبلیغات فراملی در محدودهی برون مرزی، پخش پیام در یک یا چند کشور خارجی، پخش پیام تبلیغاتی از شبکههای ماهوارهای، درج آگهی مطبوعاتی که توزیع قاره ای جهانی دارند ودرج آگهی در اینترنت را شامل میشود. (همان منبع، 99-97)
تبلیغات براساس نوع ارائه پیام:
تبلیغات را با توجه به شکل و نوع ارائه پیام به تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم تقسیمبندی میکنند:
الف) تبلیغات مستقیم
منظور از تبلیغات مستقیم، ایجاد ارتباط با پیامهای تبلیغی شفاف، آشکار و غالباً بدون واسطه است. در این نوع تبلیغ پیام دهنده پیام خود را صریح و بیپروا به مخاطبان ابلاغ میکند. در این روش مستمعین یا بینندگان، متن یا پیام صوتی و تصویری را بعنوان “پیام تبلیغی” دریافت میکنند مانند آگهیهای بازرگانی که از تلویزیون پخش میشود. این نوع تبلیغات نسبت به تبلیغات غیرمستقیم تأثیرگذاری سریعتری دارد.
ب) تبلیغات غیرمستقیم
این تبلیغات نمود و ظهور عینی ندارد و اهداف پیامهای تبلیغ نامحسوس و پنهان میباشد. یکی از مشکلات این نوع تبلیغ آن است که به راحتی نمیتوان از همهی امکانات از جمله رسانهها استفاده نمود.
از ویژگیهای این نوع تبلیغ آن است که از فرصتهای پیشآمده، شرایط و موقعیتهای جدید و حوادث پیش بینی نشده به صورت زیرکانه در جهت هدف خود استفاده میشود.(همان منبع،103-101)
تبلیغات غیرمستقیم یا تبلیغات نامرئی شیوهای است که آگهی دهنده پیام خود را به گونهای طراحی میکند که از حاشیههای پایین گسترهی شنوایی و بینایی مخاطبان بهره گرفته تا ضمیر ناخودآگاه آنها را متأثر سازد. در این روش از شگردهای مختلف الکترونیکی، کامپیوتری و روانشناختی توأمان استفاده میشود. حاشیههای پایین گسترهی شنوایی شامل صداهایی با شدت حدود چند دسیبل است که در شرایط معمولی شنیده نمیشود و حاشیههای پایین گسترهی بینائی نیز عمدتاً شامل تشخیص ناخودآگاه صحنههای نمایشی گذرا در مدت زمان کوتاه است. چشم انسان، صحنههای نمایشی را که مدت زمان آن کمتر از حدود یک دوازدهم ثانیه باشد تشخیص نمیدهد. (اطلاعات،1387، 5)