در حال حاضر تقریباً تمامی محصولات و خدمات بانک شامل قرض‌الحسنه جاری، قرض‌الحسنه پس انداز، تبادلات وجه نقد صندوق و خزانه داری (خزانه داری متمرکز)، ایران چک و چک مسافرتی، سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت، سپرده کوتاه مدت ویژه، سپرده سرمایه‌گذاری بلند مدت، کلرینگ، حوالجات، پرداخت قبوض، واریزگروهی، چک بانکی ملت و بهره‌برداری از دستگاههای جانبی شامل اسکنر اثرانگشت و بارکدخوان در این سامانه فعال شده و خدماتی چون سپرده ویژه پس انداز کارکنان دولت در دست بهره برداری است. همچنین برخی از نرم‌افزارهای مورد نیازمشتریان ارزنده نظیرسامانه حج و زیارت، خریدگندم و… به صورت نرم‌افزارهایی باعملکردمستقل ولی وابسته به Core در این سامانه قرارگرفته است. تمامی عقود اعتباری نیز در این سامانه فعال گردیده است و بانصب تمامی زیر سیستمهای سامانه بانکداری متمرکز تمامی فعالیتهای بانکی شعب و همچنین واحدهای ستادی بصورت متمرکز انجام خواهد شد.همچنین در مرکز از ابتدای دهه 1380 سامانه متمرکز نگین جهت صدور و پشتیبانی کارتهای بانکی طراحی شده و در حال حاضر نیز مورد استفاده قرار می گیرد (محمودی، 1390).

2-12- زیر ساختهای بانکداری الکترونیک

در هر حال ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیک مستلزم برخورداری از برخی زیرساختهای مناسب اقتصادی و اجتماعی است. اهم این ‌زیرساختها عبارتند از: شبکه‌های ارتباطی و مخابراتی مناسب، امنیت تبادل اطلاعات، زیرساختهای حقوقی و قانونی مناسب، آمادگی فرهنگی جامعه و بنگاههای اقتصادی برای پذیرش و استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک.که در ادامه شرح داده می‌شود (محبوبی، 1392).

الف ) زیر ساختهای سخت‌افزاری: برای آنکه بتوان در یک شعبه خدمات بانکداری الکترونیک ارائه داد، می‌بایست در آن محل تجهیزات سخت افزاری نصب گردد. در زیر به تشریح این تجهیزات می‌پردازیم:

رایانه شخصی: اندازه کوچک این رایانه ها، جا به جایی آسان و همچنین قابلیتهای سخت‌افزاری بالا از نظر سرعت پردازشگر مرکزی و فضای قابل توجه حافظه جانبی، قابلیت ایجاد شبکه داخلی[1]، اینترنت و اکسترانت موجب شده تا استفاده از آنها عمومیت یابد. تعداد رایانه‌های شخصی مورد استفاده در هر کشور، به عنوان یکی از شاخصهای اندازه‌گیری تعداد افرادی که به اینترنت متصل می‌شوند به حساب می‌آیند.
سرور: اجرای برنامه‌های مالی نیازمند سرویس دهنده مرکزی یا سرور است. سرور تمامی عملیات پردازش اطلاعات را بر عهده دارد و از آنجا که سرعت پردازش اطلاعات، امنیت اطلاعات، ذخیره سازی و تهیه نسخه پشتیبان، در بانکداری از اهمیت بالایی برخوردار است، بنابراین از رایانه‌های بزرگ به عنوان سرویس دهنده استفاده می شود. سرور هر شعبه، اطلاعات را از یک سرور مرکزی دریافت می کند.
سوئیچ: این سخت افزار، امکان دستیابی همزمان چند استفاده کننده به اطلاعات پردازش شده سرور فراهم می کند. مثلاً فرض کنید در یک شعبه چند کاربر سرویس حسابهای جاری الکترونیک به مشتریان ارائه می کنند. سوئیچ موجود در شبکه امکان استفاده همزمان این کاربران از سرویس مورد نظر را فراهم می‌کند.
روتر: بوسیله روتر می‌توان سطح کاربری و ارائه خدمات خاص را برای یک شعبه تعریف کرد. این کار بوسیله روتر مرکزی امکان‌پذیر خواهد بود. مثلاً فرض کنید در یک شبکه بانکی دستگاه خودپرداز وجود دارد، روتر مرکزی با ارسال دستوری به روتر موجود در شعبه امکان برقراری ارتباط به دستگاه خودپرداز را صادر کرده و سرویس مورد نظر در محل فعال می‌گردد و بدین ترتیب مشتریان می‌توانند از خدمات آن بهره ببرند.
دیواره آتش: یک بخش ضروری در ساختار هر شبکه وجود دیواره آتش است. در واقع نوعی نرم‌افزار محسوب می‌شود که جهت ایجاد امنیت مورد نیاز شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً شرکتهایی وجود دارند که خدمات ایمنی شبکه‌ها را بر عهده گرفته و سرویسهای لازم در این مورد ارائه می نمایند. باتوجه به حساسیت تراکنش های ما این بخش از مهمترین اجزا یک شبکه ارتباطی محسوب می گردد.
مودم در شبکه امکان برقرای ارتباط بین یارانه‌ها را از طریق خطوط مخابراتی امکان‌پذیر می‌سازد. وظیفه مودم تبدیل سیگنالهای دیجیتال به آنالوگ است که به این عملیات “مدوله” کردن می‌گویند و همچنین تبدیل سیگنالهای آنالوگ به دیجیتال که “دی مدوله” کردن نامیده می‌شود.

ب) امکانات نرم‌افزاری: اجرا و پیاده سازی موفق بانکداری الکترونیک نیاز به برنامه و نرم‌افزار مناسب دارد. برای طراحی یک نرم‌افزار مالی، فرایندها، عملیات و روشهای انجام کار مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته و نیازمندیهای آن شناسایی می شود. هر چه نرم‌افزار طراحی شده تطابق بیشتری با فرایند انجام کار داشته باشد، در مرحله اجرا و بکارگیری توسط کاربر، با مشکلات کمتری مواجه خواهد بود.

ج) امکانات مخابراتی: برخورداری از سخت افزار و نرم‌افزار مناسب تنها شرط لازم برای پیاده‌سازی موفق بانکداری الکترونیک است. شرط کافی، داشتن بسترهای مخابراتی پیشرفته و به روز است که بدون آن ارئه خدمات بانکداری الکترونیک با مشکلات اساسی مواجه خواهد شد. دولتها از طریق سرمایه‌گذاری کلان در بخش مخابرات و ایجاد بسترهای لازم مخابراتی نقش بسزایی در گسترش بانکداری الکترونیک دارند. روشهای ارتباطی و مخابراتی متفاوتی برای اتصال و برقراری ارتباط بین شبکه بانکی وجود دارد که شبکه vsat یکی از این روشها است.

د) منابع انسانی و مسائل فرهنگی: همانطور که عنوان شد عدم وجود زیرساخت های مناسب سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و مخابراتی از عوامل مؤثر در گسترش نیافتن بانکداری الکترونیک است. اینکه بسیاری از کشورها از لحاظ تجهیزات مخابراتی رتبه پایینی نسبت به کشورهای توسعه یافته دارند هیچ تردیدی نیست، اما سوالی که در این مورد قابل طرح است این که آیا به موازات رشد زیرساختهای مخابراتی و با همین شرایط موجود، تجارت الکترونیک در این کشورها توسعه یافته است. به نظر می‌رسد که عدم وجود مدیریت صحیح و برنامه مدون در این رابطه مشکل اصلی باشد. امروزه بزرگترین سرمایه سازمانها، نیروی انسانی است، موفقیت و شکست استرتژیهای سازمانی تا حد زیادی بستگی به نحوه عملکرد پرسنل دارد. برای اجرای موفق بانکداری الکترونیک نیاز به نیروی انسانی متخصص و مجرب و به روز نگه داشتن اطلاعات آنها با آموزشهای مناسب می‌باشد و همچنین به عقیده بسیاری از کارشناسان، یکی از موانع اصلی رشد بانکداری الکترونیک، بحث فرهنگی استفاده از تکنولوژیهای جدید است که در کشورها مشکل عمومی تبدیل شده است. بطوری که به دلیل عدم برنامه‌ریزی مناسب برای آگاهی دادن به عموم و تقویت بعد فرهنگی موضوع، باعث بی اعتنایی و ناآگاهی مردم از ارائه خدمات بانکداری الکترونیک شده است.

ه) زیرساختهای حقوقی، قوانین و مقررات: گسترش بانکداری الکترونیک، قوانین و مقررات خود را می‌طلبد سازمانهای متعددی برای تعریف، ایجاد و تبیین قوانین و قراردادهای تجارت الکترونیک تلاش کرده‌اند (دانایی، 1392).

[1] Lan