سطوح يادگيري سازماني
برخي سازمانها ممكن است در دستيابي به يادگيري مؤثر در بعضي سطوح نسبت به سطوح ديگر بهتر عمل كنند. به طور كلي يادگيري سازماني در چهار سطح رخ ميدهد: يادگيري فردي ( مبتني بر نقش)، يادگيري گروهي يا تيمي، يادگيري فرا-بخشي[1] و يادگيري سازماني .
1-1-1-1. يادگيري فردي
اين امر هميشه مورد توجه بوده است كه كاركنان نياز به يادگيري فردي دارند. ممكن است براي يك فرد لازم باشد مهارت جديدي كسب كند يا فرآيندهاي جديدي را درك نمايد. بسياري از سازمانها براي پاسخگويي به نيازهاي آموزشي و شكوفايي فردي، به خوبي مجهز شدهاند؛ چرا كه اين پاسخگويي از طريق آموزشهاي سنتي و مربيمحوري يا با استفاده از روشهاي چندرسانهاي و يا آموزشهاي آزاد و از راه دور صورت ميگيرد. يادگيري فردي مورد نياز است زيرا افراد، واحدهاي تشكيلدهنده سازمان هستند و يا همانطور كه پيترسنگه بيان داشته يادگيري سازماني تنها از طريق يادگيري فردي روي ميدهد. عواملي كه ميتوانند در يادگيري فردي سازمان اثر داشته باشند شامل:
- مشاركت فردي وگروهي براي يادگيري ؛
- تمركز فرد روي يادگيري (يادگيري بايد كاربرد سريع در شغل داشته باشد) ؛
- تكنيكهاي آسانكننده يادگيري ؛
- برنامه توسعه فردي ( افراد ميدانند كه استخدامكنندهها نميتوانند استخدام در تمام مدت عمر را تضمين كنند ولي ميتوانند به آنها كمك كنند كه به قابليت استخدام در تمام عمر دست يابند. بايد نوعي همكاري و مشاركت بين سازمان و استخدامشونده باشد كه به پيشرفت شغل در بلندمدت به او كمك كند) ؛
- فرصتهاي قابل دسترس براي پيشرفت حرفهاي ؛
- ارتباط يادگيري فردي به يادگيري سازماني به روش ساختاري و روشن .
1-1-1-2. يادگيري تيمي و گروهي
در حالي كه ممكن است كاركنان به عنوان افراد، نيازهاي يادگيري فردي داشته باشند، ولي به عنوان عضو گروه كاري نياز به يادگيري تيمي دارند. يادگيري تيمي به اين معني ميباشد كه تيمهاي كاري بايد قادر به فكركردن و به وجود آوردن يادگيري باشند. آنها بايد ياد بگيرند چگونه به يادگيري بهتري دست يابند. يك سيستم موفق يادگيري تيمي تضمين ميكند كه تيم تجربيات خود را با ديگر گروهها در سازمان تقسيم ميكند. يادگيري تيمي بسيار كاملتر اتفاق ميافتد اگر تيمها براي يادگيري و مشاركت در سازمان تشويق شوند.
1-1-1-3. يادگيري فرابخشي
سطح سوم يادگيري، مجموع نيازهاي پيچيده يادگيري در سطح بخشها يا واحدها است. پيشرفت در فنآوري اطلاعات به دليل افزايش شديد ذخيرهسازي، پردازش و امكان بازيابي اطلاعات، گروهها و واحدها را به هم نزديك كرده است. يادگيري براي كار كردن با هم، درك همديگر و كار كردن در چهارچوب يك دورنماي مشترك در واحدهاي مختلف سازمان توسط يك گروه، سطح مهمي از يادگيري براي بسياري از سازمانها است.
1-1-1-4. يادگيري سازماني
در سطح سازماني، ميتوان يك مدل چهار سطحي را در جهت توسعه سطوح بالاتر دانش و مهارت ارائه كرد:
سطح 1) يادگيري حقايق، دانش، فرآيندها و رويدادها. تقاضا براي شناخت موقعيتهايي كه تغييرات جزئي هستند.
سطح 2) يادگيري مهارتهاي شغلي جديد كه قابل انتقال به ساير موقعيتها هستند. تقاضا براي موقعيتهاي جديد جايي كه پاسخگويي به تغيير نياز است.
سطح 3) يادگيري براي تطبيق. درخواست موقعيتهاي پويا و درس گرفتن از موفّقيتها و شكستها كه يك روش يادگيري محسوب ميشود.
سطح 4) يادگيري براي يادگرفتن. اين نوع يادگيري مربوط به خلاقيت، نوآوري و طرّاحي آينده است. در اين سطح، فرضيهها چالش برانگيز ميشوند و دانش تدوين ميشود.
به علاوه، اين مدل (يا انطباق با آن) ميتواند در سه سطح به كار رود – براي يادگيري افراد، تيمها و سازمانها. سازمانهايي كه به سطح چهارم يادگيري ميرسند نه تنها سازمان بلكه صنعت را نيز متحول ميكنند(اسکایرم[2]، 2003،5).
[1] Cross- Functional Learning
[2] Skyrme
