مدلهای ارزیابی عملکرد مالی
استفادهکنندگان گزارشهای مالی با استفاده از معیارهای مختلف، عملکرد شرکت را ارزیابی میکنند. روشهای متعددی برای ارزیابی عملکرد وجود دارد که به طور کلی میتوان آنها را به دو دسته: مدلهای حسابداری و مدلهای اقتصادی تقسیم کرد. در مدلهای حسابداری، ارزش سهام شرکت از حاصلضرب سود شرکت در ضریب تبدیل سود به ارزش محاسبه میشود. در این دسته از مدلها از معیارهای مختلفی از جمله سود، سود هر سهم، رشد سود، سود تقسیمی، جریانهای نقدی آزاد، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نرخ بازده داراییها برای ارزیابی عملکرد استفاده میشود. در مدلهای اقتصادی ارزیابی عملکرد که از مهمترین آنها میتوان به ارزش افزوده اقتصادی، ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده و ارزش افزوده بازار اشاره کرد، ارزش شرکت براساس قدرت سودآوری داراییهای موجود و مابهالتفاوت نرخ بازده و هزینه سرمایه تعیین میشود (استیوارت[1]،1991؛ باسیدور و همکاران[2]، 1997؛ باش و همکاران[3]، 2003؛ و چارلز و همکاران[4]، 2004). در ادامه به تشریح معیارهای مختلف ارزیابی عملکرد تحت دو مدل بالا خواهیم پرداخت.
2-7-1، مدلهای حسابداری
گزارشهای مالی از مهمترین نتایج سیستمهای اطلاعاتی حسابداری است که برای گروههای مختلفی از استفاده کنندگان برون سازمانی و همچنین درون سازمانی تهیه و ارائه میشود. درگزارشهای مالی سود گزارش شده از اهمیت زیادی برای استفادهکنندگان برخوردار است. سرمایهگذاران با اتکا به سود حسابداری عملکرد شرکت را ارزیابی کرده و پیشبینیهای خود را بر آن اساس انجام میدهند. مدیران نیز از سود برای برنامهریزی آینده شرکت استفاده میکنند. در مدل حسابداری ارزیابی عملکرد، ارزش شرکت از حاصلضرب دو عدد بهدست میآید: عدد اول، سود شرکت و عدد دوم، ضریب تبدیل سود به ارزش است. همانطور که پیش از این نیز بیان شد در مدلهای حسابداری ارزیابی عملکرد، ارزش یک شرکت تابعی از معیارهای مختلفی نظیر سود، سود هر سهم، نرخ رشد سود، بازده حقوق صاحبان سهام، بازده سرمایهگذاری، جریان نقدی آزاد و سود تقسیمی است(استیوارت، 1991). مدلهای حسابداری نیز خود به دو دسته کلی تقسیم میشوند، دسته اول مبتنی بر اطلاعات حسابداری و دسته دوم مبتنی بر ترکیب اطلاعات حسابداری و اطلاعات بازار(جهانخانی و سجادی،1374).
[1].Stewart
[2].Bacidore et al.
[3].Bausch et al.
[4].Charles et al.