فیلم جنایی
به انگلیسی: crime film) ژانری سینمایی است که از ژانر ادبیِ جنایی الهام گرفته و مشابه آن است. فیلمی که در آن جستجوی شخصیت اصلی فیلم، که معمولاً کارآگاه یا مأمور پلیس یا روزنامه‌نگار یا وکیل است، به افشای اسرار یک جنایت منتهی می‌شود.[۱] این فیلم‌ها به تاریخچه‌های واقعی جنایت‌ها، یا اقتباس از داستان‌های جنایی تبهکاران و جنایتکاران مافیا و… می‌پردازند. اکثر این گونه فیلم‌ها درجه سنیِ (افراد زیر ۱۷ سال باید به همراه والدین یا یک بزرگتر از خود فیلم را تماشا کنند) گرفته‌اند.
فیلم جنایی یک ژانر فیلم است که داستان‌های مرتبط با جرم و جنایت را به تصویر می‌کشد. این نوع فیلم‌ها معمولاً شامل اقدامات غیرقانونی، جنایات سازمان‌یافته، قتل، سرقت، تجارت مواد مخدر و سایر فعالیت‌های غیرقانونی است. فیلم‌های جنایی معمولاً شامل عناصر هیجان، رازآلودی، تعقیب و گریز و تحقیقات پلیسی هستند.
در طول تاریخ سینما بسیار محبوب بوده‌اند و بسیاری از آثار بزرگ در این ژانر ساخته شده است. این فیلم‌ها معمولاً با استفاده از داستان‌های پیچیده، شخصیت‌های قوی و تنش‌های درون داستان، تلاش محکم برای حل پرونده و نشان دادن عواقب اقدامات غیرقانونی، تاثیرگذاری بر روی تماشاگران دارند.
فیلم‌های جنایی معمولاً به دسته‌بندی‌های زیر تقسیم می‌شوند:
الف. فیلم‌های جنایی خانوادگی:
این نوع فیلم‌ها داستان‌های مرتبط با جنایات درون خانواده را به تصویر می‌کشند. مثال‌هایی از این نوع فیلم‌ها شامل “The Godfather” و “Goodfellas” هستند.
فیلم‌های جنایی خانوادگی یک ژانر فیلمی است که عناصر جنایی و خانوادگی را در خود ترکیب می‌کند. این نوع فیلم‌ها به طور عمده داستان‌هایی را روایت می‌کنند که در آن خانواده‌ها با مسائل جنایی مواجه می‌شوند و برای حفظ وحدت خانوادگی و حل مشکلات قرارداده شده در معرض خطر قرار می‌گیرند.
معمولاً شامل عناصر اکشن، هیجان، رمز و راز و درام هستند. آنها معمولاً با تمرکز بر روابط خانوادگی، اخلاق و ارزش‌های اجتماعی ساخته شده‌اند. داستان‌های این نوع فیلم‌ها معمولاً درباره تلاش خانواده برای حفظ چارچوب خانوادگی و پیدا کردن راه حل برای مشکلات جنایی است.
می‌توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با موضوعاتی مانند قتل، ربودن، قاچاق مواد مخدر، فساد و سایر جرائم مرتبط باشند. این فیلم‌ها معمولاً تلاش خانواده را برای حفظ عدالت و اصلاح کنش‌های نامناسب را نشان می‌دهند.
در دهه‌های اخیر بسیار محبوب شده‌اند و تعداد زیادی از آثار در این ژانر تولید شده است. این فیلم‌ها به دلیل ترکیب عناصر جذاب جنایی و خانوادگی، توانسته‌اند توجه بسیاری از بینندگان را به خود جلب کنند.
برخی از فیلم‌های جنایی خانوادگی معروف عبارتند از:
– “The Godfather” (پدرخوانده): فیلم ساخته‌شده در سال ۱۹۷۲ که به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا و با بازی مارلون براندو، آل پاچینو و جیمز کان است. این فیلم داستان خانواده مافیایی کورلئونه را روایت می‌کند.
– “Goodfellas” (بچه‌های خوب): فیلم ساخته‌شده در سال ۱۹۹۰ که به کارگردانی مارتین اسکورسیزی و با بازی رابرت دنیرو، ری لیوتا و جو پشی است. این فیلم داستان زندگی هنری هیل، یک قاتل حرفه‌ای است.
ب. فیلم‌های جنایی هیجان انگیز:
این نوع فیلم‌ها علاوه بر عناصر جنایت، هیجان و تعقیب و گریز را نیز در بر می‌گیرند. مثال‌هایی از این نوع فیلم‌ها شامل “Heat” و “The Departed” هستند.
فیلم‌های جنایی هیجان انگیز یک ژانر محبوب در صنعت فیلم است که تمرکز خود را بر روی جرم و جنایت، معماها، تعقیب و گریز، ترس و هیجان قرار می‌دهد. این فیلم‌ها عموماً دارای داستان‌های پیچیده و ناگهانی هستند که باعث تحولات غیرمنتظره و هیجان‌انگیز در طول فیلم می‌شوند. این ژانر برای جذابیت و تأثیرگذاری آن بر روی تماشاگران، به طور گسترده‌ای در سینما استفاده می‌شود.
شامل عناصر مختلفی مانند قتل، سرقت، توطئه‌ها، پرونده‌های پلیسی، روابط خطرناک و رویدادهای ناخوشایند است. این فیلم‌ها علاوه بر ارائه داستان جذاب، اغلب با استفاده از تکنیک‌های سینمایی مختلف، از جمله نورپردازی، صداگذاری و موسیقی، تلاش می‌کنند تا تأثیر عمیقی روی تماشاگران بگذارند.
دارای الگوهای داستانی مشخصی هستند. به طور کلی، داستان این فیلم‌ها با معرفی یک جرم یا حادثه آغاز می‌شود که به طور ناگهانی و غیرمنتظره، شخصیت اصلی را درگیر مسئله می‌کند. سپس، شخصیت اصلی برای حل معمای جرم یا پیدا کردن عامل واقعی پشت آن، به دنبال شواهد و اطلاعات مختلف است. در طول فرآیند تحقیق و تعقیب، شخصیت اصلی با خطرات و تهدیدات مختلف روبرو می‌شود و در نهایت به روشن شدن راز و حل معما می‌رسد.
فیلم‌های جنایی هیجان انگیز معمولاً با بازیگران معروف و استعدادمند، کارگردانان با تجربه و فنی‌های بالا تولید می‌شوند. این فیلم‌ها اغلب جوایز و تقدیرهای بسیاری در صنعت سینما دریافت کرده‌اند و به عنوان آثار هنری مورد تحسین قرار گرفته‌اند.
به عنوان ژانری پرطرفدار، فیلم‌های جنایی هیجان انگیز در طول سال‌ها تعداد زیادی فیلم برجسته تولید کرده‌اند. برخی از فیلم‌های برجسته در این ژانر عبارتند از:
1- “شاوشنک Redemption” (1994): این فیلم به کارگردانی فرانک دارابونت و با بازی تیم رابینز و مورگان فریمن، داستان زندگی یک بانکدار محکوم به اتهام قتل است که تلاش می‌کند از زندان فرار کند و حقیقت را به نمایش بگذارد.
2- “شهر” (2005): این فیلم به کارگردانی مایکل مان و با بازی لئوناردو دی‌کاپریو، مت رید و مارک والبرگ، داستان یک پلیس نیویورکی است که در تحقیقات خود درباره‌ی فساد در پلیس شهر نیویورک گرفتار می‌شود.
3- “شبح” (1990): این فیلم به کارگردانی مارتین اسکورسیزی و با بازی رابرت دنیرو و ری مالک، داستان یک سابقه‌دار جنایت سازمان‌دهنده است که تصمیم می‌گیرد به خانه‌های قضایی برود و عدالت را به دست بگیرد.
4- “شب حقه” (2006): این فیلم به کارگردانی کريستوفر نولان و با بازي هيث لجر، كريستيان بيل و مايكل كين، داستان گروهی از سارقان حرفه‌ای است که برنامه‌ای برای سرقت بزرگی در شب حقه دارند.
ج. فیلم‌های جنایی روانشناختی:
این نوع فیلم‌ها بر روانشناسی شخصیت‌های جنایتکار تمرکز دارند و به بررسی عوامل روانی و اجتماعی که باعث می‌شود فرد به جنایت بپردازد، می‌پردازند. مثال‌هایی از این نوع فیلم‌ها شامل “American Psycho” و “Se7en” هستند.
یک ژانر فیلمی است که در آن عناصر جنایی و عوامل روانشناختی به صورت گسترده‌ای به تصویر کشیده می‌شوند. این فیلم‌ها به طور معمول شامل داستان‌های پیچیده و پر از راز و رمز هستند که تلاش می‌کنند روحیات و رفتار افراد در شرایط استثنایی و غیرقابل پیش‌بینی را نشان دهند. این ژانر فیلمی به طور گسترده‌ای از عوامل روانشناسی مانند تحلیل شخصیت، افسردگی، اضطراب، بدخواهی، وسواس، خودکشی و سایر مسائل روانشناختی استفاده می‌کند.
به طور معمول دارای داستان‌های پرپیچ و خم هستند که در آنها روانشناسی شخصیت‌ها و روابط بین آنها مورد توجه قرار می‌گیرد. این فیلم‌ها به صورت گسترده از عناصر نمادین و سیمبولیک استفاده می‌کنند تا به تصویر کشیدن وضعیت‌های پیچیده روانی و احساسی شخصیت‌ها کمک کنند. همچنین، این فیلم‌ها معمولاً با استفاده از جلوه‌های صوتی و تصویری خلاقانه، جلوه‌های بصری منحصر به فرد و فضای سینمایی خاص خود، بر تأثیرات روانشناختی بر تماشاگران تأکید می‌کنند.
چ. فیلم‌های جنایی سیاسی:
این نوع فیلم‌ها داستان‌های مرتبط با جنایات سیاسی و توطئه‌های سیاسی را به تصویر می‌کشند. مثال‌هایی از این نوع فیلم‌ها شامل “The Manchurian Candidate” و “All the President’s Men” هستند.
فیلم جنایی سیاسی یک ژانر فیلم است که در آن داستان اصلی به مسائل سیاسی و جنایی مرتبط است. این نوع فیلم‌ها معمولاً شامل عناصری از جنایت، توطئه‌های سیاسی، فساد و قدرت است. آنها معمولاً به تحلیل و بررسی مسائل سیاسی و اجتماعی پرداخته و در برخی موارد ممکن است به رویدادهای واقعی و تاریخی نیز مرتبط باشند.
معمولاً دارای داستان‌های پیچیده و هیجان انگیز هستند که در آن عوامل سیاسی، قدرت و فساد در توسعه داستان نقش مهمی را ایفا می‌کنند. این فیلم‌ها معمولاً به صورت دراماتیک و تاریک نشان داده می‌شوند و برخلاف فیلم‌های جنایتکارانه ساده، به تحلیل عمیق‌تر و پیچیده‌تر مسائل سیاسی می‌پردازند.
معمولاً شامل عناصری از جنایت، توطئه‌های سیاسی، فساد و قدرت هستند. آنها ممکن است به تاریخچه‌های سیاسی و رویدادهای واقعی مرتبط باشند و در برخی موارد ممکن است به تحلیل و بررسی مسائل اجتماعی نیز بپردازند. این فیلم‌ها معمولاً با استفاده از داستان‌های پیچیده، شخصیت‌های عمق دار و توصیفات دقیق، تلاش می‌کنند تا نگاه کارگردان را درباره قدرت و فساد در جامعه نشان دهند.
بعضی از فیلم‌های جنایی سیاسی معروف عبارتند از:
– “شبح” (The Ghost Writer): این فیلم به کارگردانی رومان پولانسکی در سال ۲۰۱۰ منتشر شد و داستان یک نویسنده است که به عنوان گسترش‌دهنده خاطرات سیاسی یک سیاستمدار برگزیده می‌شود.
– “سه رنگ: آبی” (Three Colors: Blue): این فیلم به کارگردانی کریستوف کیشلوفسکی در سال ۱۹۹۳ منتشر شد و داستان زندگی یک زن است که پس از فوت شوهر و دخترش، تصمیم می‌گیرد از جامعه دور شود و با مشکلات خود روبرو شود.
– “جاسوس” (Tinker Tailor Soldier Spy): این فیلم به کارگردانی تاماس الفردسون در سال ۲۰۱۱ منتشر شد و داستان یک جاسوس بازنشسته است که به دنبال شخصی است که او را تحقیر کرده است.
– “آماده‌باش” (The Constant Gardener): این فیلم به کارگردانی فرناندو میرایلس در سال ۲۰۰۵ منتشر شد و داستان یک دیپلمات بریتانیایی است که به دنبال رازهای مخفی درباره مرگ همسرش است.
– “شب‌های قدرت” (Nights of Cabiria): این فیلم به کارگردانی فدریکو فلینی در سال ۱۹۵۷ منتشر شد و داستان یک زن جوان و تلاش‌های او برای پیدا کردن عشق و خوشبختی را روایت می‌کند.
ح. فیلم‌های جنایی هنری:
این نوع فیلم‌ها با استفاده از تکنیک‌های هنری و ظرفیت خلاقانه خود، داستان‌های جنایت را به تصویر می‌کشند. مثال‌هایی از این نوع فیلم‌ها شامل “Pulp Fiction” و “Inception” هستند.
فیلم جنایی هنری یک ژانر فیلمی است که بر روی جنایات و جنایتکاران تمرکز دارد و اغلب به صورت دراماتیک و تاریک نمایش داده می‌شود. این نوع فیلم‌ها معمولاً شامل عناصری از رازآلودی، هیجان، تعقیب و گریز، تحقیقات پلیسی و قضایی، و تصویرسازی زندگی زیرزمینی است.
معمولاً به صورت خلاقانه و با استفاده از تکنیک‌های سینمایی پخش می‌شوند. آثار این ژانر معمولاً دارای داستان‌های پرپیچ و خم و شخصیت‌های پوشیده از راز هستند. آنها معمولاً به صورت غیرخطی روایت می‌شوند و با استفاده از فلشبک (flashback)، پارالل اکشن (parallel action) و نوآورانه‌ترین تکنیک‌های دیگر، توجه بیننده را به خود جلب می‌کنند.
اغلب به تصویر کشیدن زیرزمینی‌ترین جوانمردان و زنان جامعه می‌پردازند. آنها معمولاً شخصیت‌های پیچیده و چندبُعدی دارند که درگیر تضادهای داخلی هستند. این فیلم‌ها به صورت عمده بر روی روحیات و روانشناسی شخصیت‌ها تمرکز دارند و نشان می‌دهند که همه افراد قابلیت ارتکاب جرم را دارند، حتی افراد با شخصیت قوی و خلاق.
به صورت سطح بالاتر و عمق بیشتری به مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی پرداخته و نشان می‌دهند که جامعه چگونه بر روابط قدرت، فساد و ناعدالتی تأثیر می‌گذارد. این فیلم‌ها معمولاً به صورت غیرمستقیم انتقاداتی به سیستم قضایی و نظام سرمایه‌داری را مطرح می‌کنند.
بعضی از فیلم‌های جنایی هنری معروف عبارتند از: “شاوشنک Redemption” که توسط فرانک دارابونتا کارگردانی شده است، “The Godfather” که توسط فرانسیس فورد کوپولا ساخته شده است، “Pulp Fiction” که توسط کوئنتین تارانتینو کارگردانی شده است، “Fight Club” که توسط دیوید فینچر ساخته شده است، و “Heat” که توسط مایکل مان ساخته شده است.
به طور خلاصه، فیلم جنایی هنری ژانری است که بر روی جنایات و جنایتکاران تمرکز دارد و به صورت خلاقانه و با استفاده از تکنیک‌های سینمایی پخش می‌شود. آنها به تصویر کشیدن زیرزمینی‌ترین جوانمردان و زنان جامعه می‌پردازند و به صورت سطح بالاتر به مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نیز می‌پردازند.
فیلم‌های جنایی در طول سال‌ها با استفاده از عوامل موثری مانند کارگردانی با استعداد، بازیگران حرفه‌ای و داستان‌های جذاب، توانسته‌اند جایگاه خود را در صنعت سینما برجسته کنند. این فیلم‌ها علاوه بر سرگرم کردن تماشاگران، می‌توانند به نقد و بررسی مسائل اجتماعی و اخلاقی نیز پرداخته و الگوهای رفتاری را برجسته سازند.
خ. جنایی دلهره‌آور
این فیلم‌ها اکثراً با قالب اکشن آمیخته شده‌اند و جهت به هیجان آوردن تماشاگر مناسب تماشا هستند. مانند اکثر فیلم‌های دیوید فینچر به‌طور مثال فیلم هفت
د. جنایی ترسناک
این فیلم‌ها فیلم‌هایی با داستان‌های جنایی هستند که با ژانر ترسناک (فراتر از دلهره آور) آمیخته شده‌اند. مانند سری فیلم‌های هانیبال که معروف‌ترین آنها سکوت بره‌ها ست و سری فیلم‌های اره.
ذ. نوآر
فیلم‌های جنایی که در دهه‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۷۰ را شامل می‌شدند. نمونه امروزی آن ها قسمت اول و دوم شهرگناه است.
ر. Mob :
این گونه فیلم‌های گنگستری اصیل هستند که نوعی دستگاه مافیا را شامل می‌شوند. بسیاری از آنها جنبهٔ اقتباسی دارند. مانند آثار تحسین شده‌ای مثل: پدرخوانده، روزی روزگاری در آمریکا، جاده‌ای به سوی تباهی، داستان عامه پسند،رفتگان و دار و دسته‌های نیویورکی و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.
ز. جنایی حقیقی
این فیلم‌های براساس حوادث واقعی ساخته شده‌اند. مانند فیلم‌های رفقای خوب، بانی و کلاید وپاپیون ١٩٧٣با بازی استیو مک کویین
ژ. درباره دزدی
فیلم‌هایی هستند که بر اساس حوادث قبل و بعد از سرقت‌های جنایی، خواه چه حقیقی و چه خیالی مانند فیلم‌های بعد از ظهر سگی، سگ‌های انباری، مخمصه ونفوذی تحت تعقیب.
س. کارآگاهی
این فیلم‌ها که شخصیت نقش اول آن ها معمولاً کارآگاهان و پلیس‌هایی مشغول حل معما هستند. و اغلب اوقات تماشاگر با آن ها همراه می شوند. مثل فیلم محله چینی‌ها ساخته رومن پولانسکی و مظنونین همیشگی ساخته برایان سینگر.