دوخت و دوز، خیاطی و خلق ذهنیتتان کار لذت بخشی است. انتخاب پارچه برای دوخت های مختلف کار سادهای نیست. مرجعی هم برای رجوع در دسترس عام نیست. برای این بود که تصمیم گرفتم در این زمینه تحقیق و مطالعه کنم و اطلاعاتی در مورد هر پارچه، نکته هایی برای دوخت و نگهداریش در اختیار شما آستینی ها قرار دهم. البته تنوع پارچه بسیار است، برای همین فعلا چند نوع را بررسی کردم.
وال
پارچه ای، نیمه شفاف، بافته از الیاف ۱۰۰٪ نخی. امروزه برخی ترکیب الیاف مختلف مانند ترکیب نخی و پلی استر هم موجود و رایج است. بافت وال متراکم تر از کتان است و به همین دلیل نرم و لطیف است. جنس وال کمی سُر است و چین کم و ظریفی دارد. سبُکی و قابلیت تنفس این پارچه آن را گزینه ای مناسب برای فصل های گرم می کند.
با این که وال به اندازه ابریشم سر نیست اما بهتر است هنگام دوخت از سوزن ته گرد استفاده کنید. این پارچه کشیده نمی شود، برای همین گزینه خوبی برای خیاطان تازه کار است و به دلیل با ثبات بودن، چروکهایش با اتو و بخار صاف می شوند. با این که این پارچه مانند ابریشم سر نیست اما بهتر است هنگام دوخت از سوزن ته گرد استفاده کنید. به دلیل متراکم بودن بافت از سوزن های نازک استفاده کنید. اکثر وال ها نخی هستند و می توان مانند پارچه نخی از آن نگهداری کنید.
بهتر است این پارچه را قبل از دوخت با دور آب گرم ماشین لباس شویی بشویید و برای خشک کردن از دور متوسط خشک کن استفاده کنید.
لایوسل (تنسل)
پارچه ای بسیار لطیف و پر چین است. به دلیل وزن و تراکم بالایش سطحی مات دارد. اگر تنسل را لمس کنید حس خنکی می کنید، این پارچه از الیاف قابل تنفسی ساخته شده که رطوب را جذب می کند به همین دلیل برای تابستان مناسب است. سطح تنسل مات و جیر مانند است، پوست را اذیت نمی کند و قابلیت ضد اصطکاک دارد.
این پارچه برای خیاطان مبتدی مناسب تر از خیاطان تازه کار است. بر خلاف ابریشم، تنسل سر نیست اما بافتی بسیار متراکم دارد برای همین باید به نکاتی در این زمینه توجه کنید. برای برش از قیچی بسیار تیزو سوزن های خیلی نازک استفاده کنید . اگر سوزن ها بزرگ باشند و یا سر گرد و توپی داشته باشند، برای فرو کردن آن ها فشار زیادی لازم است و در نتیجه جای سوزن سوراخ می ماند.
قبل از دوخت پارچه را با دور آب گرم ماشین بشویید و با دور متوسط خشک کنید. این مرحله بسیار مهم است زیرا تنسل آب می رود. بعد از دوخت با آب سرد شسته شود و به جای خشک کن بگذارید در هوای آزاد خشک شود . خیس این پارچه بسیار سفت و خشک است اما بعد از چند ساعت آویزان کردن، وقتی کاملا خشک شد دوباره نرم می شود. برای اتو کشیدن از درجه متوسط استفاده کنید. گزینه مناسب این پارچه معمولا یک درجه قبل از کتان است.
کرپ
نخی که کرپ با آن بافته می‌شود بسیار محکم پیچیده شده و همین سبب جنس نیمه زبر آن شده است. اما همه کرپ ها زبر نیستند مثلا کرپ هایی که تار و پود آن از جنس پلی استراند نرم و لطیف است. کرپ ها با نخ های مختلفی مانند ابریشم، پشم و پلی استر بافته می شوند.
کرپ معمولا پارچه‌ای با ثبات است. البته بر اساس جنس تار و پود وزن این پارچه متغییر بوده و ممکن است جا به جا شود. برای همین پیشنهاد می کنم از یک دستمال کاغذی زیر پارچه استفاده کنید. معمولا سوزن به راحتی از کرپ عبور می کند اما همه کرپ ها این گونه نیستند پس بهتر است از سوزنهای نازک استفاده کنید. برای بریدن این پارچه حتما از قیچی بسیار تیز استفاده کنید. قبل از شروع دوخت خود بر روی تکه ای از پارچه آن را امتحان کنید. و فراموش نکنید که دور پارچه خود را دور دوزی کنید.
برای شستشوی کرپ به جنس تارو پود آن باید توجه کرد، کرپ های پشمی و ابریشمی به دلیل بافت حساس و ظریف بهتر است با دست شسته و یا خشکشویی شوند. نگهداری کرپ های پلی استر بسیار ساده تر است،آن ها را می توانید با دور گرم و یا سرد ماشین بشویید و برای خشک شدن از دور کند خشک کن استفاده کنید. اتو کردن این پارچه با حرارت پایین و بخار بسیار کم انجام می شود. چین و چروک این پارچه به راحتی باز می شود.
کشبافت
وزن این پارچه سبک تا متوسط است و قابلیت کشش مناسبی دارد. تار و پود این پارچه معمولا از پشم ،نخ و یا پلی استر می باشد. پارچه کشباف نخی و پشمی قابل تنفس بوده و در تمام طول سال قابل استفاده هستند.
این پارچه را می توان با بافت ۱۰۰٪ نخی و یا ترکیب آن با پلی استر، ابریشم مصنوعی، لای کرا(الیاف مصنوعی) و اسپندکس پیدا کرد. لای کرا و اسپندکس قابلیت کشش بیشتری به این پارچه می دهند. ترکیب ابریشم مصنوعی این پارچه نرم تر از بقیه ترکیب هایش است و چین بیشتری نیز دارد.
برای دوخت این پارچه بهتر است از سوزن های گرد و توپی استفاده کنید. لبه‌ی پارچه های کشبافت لوله می شود برای همین حتما آن را دور دوزی کنید. اگر کشبافت شما نازک است تکه‌‌ای دستمال کاغذی زیر آن قرار دهید و پس از پایان دوخت آن را به آرامی پاره کنید.
برای شستن این پارچه باید به الیاف آن توجه کنید و بر اساس آن گزینه مناسب ماشین لباس شویی را برایش انتخاب کنید. حتما پیش از دوخت پارچه را با دور گرم ماشین بشویید و با دور متوسط خشک کن آن را خشک کنید. پس از دوخت، با دور سرد ماشین شسته شود.
کشبافت های نخی را می توانید با حرارت متوسط اتو کنید، البته اگر آن ها را آویزان کنید، نیازی به اتو نخواهد بود.
امیدوارم این اطلاعات جمع آوری شده راهنمای کلی و سادهای برای شما باشد. در هفته های آینده چند پارچه دیگر را مورد بررسی قرار خواهم داد.