کراوات،در لغت نامه دهخدا; پارچه سبک و لطیف دو تو کرده که حلقه کنند و به طرزی خاص به دور گردن یا به یقه پیراهن گره بندند و دو سر آن را فرو آویزند از پیش سینه و روی پیراهن.
سرگذشت جالب و پر ماجرای کراوات که بر اساس حدس و گمان های پژوهشگران و تاریخ نویسان مکتوب شده است توجه ما را جلب کرد تا نگاهی به این تاریخچه پر ماجرا بیاندازیم.
تا به امروز، حدس و گمان هایی در رابطه با تاریخچه کراوات به وجود آمده است. کراوات بیشتر شبیه به دستمال گردن می بوده و رفته رفته با تغییراتی که به روی آن به وجود آمده به پاپیون و کراوات های امروزی رسیده است. عده ای معتقدند کراوات را فرانسویان در سال ۱۶۵۶ میلادی، در دوره لویی چهاردهم، از کُرُوات ها گرفته و گسترش داده اند. در اینجا قابل ذکر است که منابع اروپایی، بنا به تصویری که از ایوان گاندولیک (Ivan Gundulic) شاعر معروف اهل کُرُواسی، در سال ۱۶۲۲ میلادی کشیده شد، ایشان را اولین کسی میدانند که از کراوات استفاده کرد. درست در همان سال که ایوان گاندلیک درگذشت، لویی چهاردهم متولد شد و ایشان استفاده از کراوات را به طور جدی تری ادامه دادند. استفاده از کراوات توسط قدرتمند ترین پادشاه اروپایی بهانه خوبی برای مُد شدن آن بود. لویی چهاردهم زنان خود را مجبور به پوشیدن کراوات کرد. این کراواتی که از جنس موسلین و دانتل بود بین همه اقشار رواج یافت. تنها با یک تفاوت، محبوبیت و نزدیکی افراد به دربار فرانسه، بلندی کراوات را مشخص می کرد.
حال نگاهی بیاندازیم به دیگر نظریه ای که کراوات را به ایران باستان برمی گرداند.در سال ۱۶۷۷ میلادی، برای جدا سازی سربازان جنگنده کُرُوات ارتش فرانسه از افسران ارتش فرانسوی، ارتش فرانسه یک علامت به وجود آورد. همگی یک روسری شبیه به اولین کراوات های به وجود آمده که از پیشینیانشان به ارث برده بودند، می بستند، با این تفاوت که سربازان روسری ساخته شده از مواد درشت را استفاده می کردند و افسران روسری ساخته شده از پنبه ریز یا ابریشم. این روسری برای بستن زخم مجروحان به کار گرفته و وسیله ای اجباری و مورد استفاده برای جنگ به حساب می آمد. اجداد این سربازان کُرُوات، مهاجرینی از امپراطوری پارس بودند که در جنوب شرقی اروپا ساکن و در اصل گروهی از ایرانی‌های خراسان کهن به نام خور آوات یا خور آباد بوده‌اند. این ارتباط را با ایران از طریق پارچه‌های زیبای این روسری یا کراوات ها که شیبه به پارچه های ایرانی بود به خوبی می توان مشاهده کرد. با نگاهی به کتاب اوستا که سالها پیش از این اتفاقات در اختیار ایرانی ها قرار گرفته شده است، کراوات که برگرفته شده از کلمه (کُئِرِس) می باشد و این عبارت از واژه (کُئِرِت) است، بر سر زره بسته می شده و یکی از دوازده وسیله ی مورد نیاز مرد جنگی بوده است. سنگ نگاشته ای در نقش رجب، واقع در مرودشت، تصویری را از شاپور یکم، فرزند اردشیر پاپکان نشان می دهد که چیزی شبیه به کراوات امروزی به گردن خود بسته است. کراوات را در چندین نقش در تاق بستان و سکه های باستانی هم می توان مشاهده کرد.
دیدگاه دیگر باستان شناسان نسبت به کراوات، ریشه این وسیله زینتی را به تاریخ نظامی پیوند می زند. از آنجا که کی شی هوانگ، اولین امپراطور چین، از مرگ به شدت می هراسید قصد به کشتن سربازان خود کرد تا بتواند ارتش خود را با خود به دنیای دیگر ببرد.مشاورین ایشان متقاعدشان کردند که به جای سربازان واقعی مجسمه هایی کپی شده از آنها را در مقبره خود بسازد. در مقبره عظیم ایشان که در سال ۱۹۷۴ میلادی در نزدیکی شیان پیدا شد، مجسمه هایی از ۷۵۰۰ سرباز با ابعاد و اندازه واقعی که دارای صورتی شبیه به صورت واقعی خودشان داشتند دیده می شود که همگی دستمالی به شکل کروات امروزی به دور گردن خود دارند و از مقبره مراقبت می کنند. به هر حال این مسئله همیشه به صورت رازی باقی مانده است و کسی نمیداند که دلیل استفاده از کراوات به روی گردن مجسمه های سربازان چینی چیست!