دسته‌بندی نشده

مقدمه ای بر طراحی صنعتی

طراحی و هنر

 

طراحی صنعتی در همه جا حضور دارد. گویی در هوایی که تنفس می کنیم شناور است. مانند هنر، ادبیات، تئاتر و موسیقی، طراحی نیز در صفحات فرهنگی مجلات حضوری پررنگ تر یافته است. در گذشته طراحان- به استثنای طراحان معروف مد- از شهرت جهانی برخوردار نبودند اما امروزه شهرت آنها همپای ستارگان موسیقی و سینما رشد کرده است  

طراحانی چون اتوره سوتساس، فیلیپ استارک، چارلز و ری ایمز  و ماتئوتاون به اندازه آثارشان شناخته شده اند و در میان هنرمندان اعتبار ویژه ای دارند. شرکت ها نام طراحان را مانند امضای معتبر هنری زیر محصولاتشان حک می کنند و برای افزایش ارزش تجاری محصولات خود از نام آنها بهره می برند. این شرکت ها نمونه هایی از صندلی ها ، دستگاه های صوتی و ظروف شیشه ای را بصورت محدود و امضا شده برای برخی مشتریان تولید می کنند.

معماران نیز بخشی از جامعه ی طراحان هستند که از معروفیت بالایی برخوردارند. به خصوص طراحانی مانند لویی سالیوان، فرانک لوید رایت و فرانک او گری که جزو پیشکسوتان این عرصه محسوب می شوند.

امروزه طراحی صنعتی به بخشی شناخته شده از تاریخ فرهنگی ملل مختلف تبدیل شده است. آشنایی با نمونه های کلاسیک طراحی مدرن مانند آثار هنری نیودیزاین، آثار دهه ی پر جنب و جوش ۱۹۸۰، صندلی های تونت و مبلمان کروم و چراغ های باهاوس به مبحثی جذاب تبدیل شده و نمایشگاه های بزرگ هنری نمایش دهنده ی این محصولات، طیف گسترده ای از اقشار جامعه را به سوی خود می کشانند.

 

صنعت

 

در گذشته طراحی با معنای " تعیین فرم محصولات" دغدغه ی اصلی مهندسان بود ولی این معنا دیگر مانند گذشته نیست. زیرا طراحی صنعتی به بخش مهمی از بازاریابی و سیاست بازرگانی شرکت ها تبدیل شده است. در دوره ای که پیشرفت های فنی تکامل پیدا کرده و رقابت تنگاتنگی بین شرکت ها به وجود آمده دیگر نمی توان تمایز کیفی آشکاری میان محصولات مشاهده کرد و محصولات تولید شده با شیوه، دستمزد و مواد بکار رفته یکسان در جریان تولید به ندرت دارای قیمت های متفاوت هستند و این تنها طراحی صنعتی است که می تواند تعیین کننده ی تمایز بین آنها باشد.

طراحی تنها معطوف به فرم محصولات نیست و در ایجاد تصویر کلی شرکت ها هم اثرگذار است. از طراحی سربرگ گرفته تا فرم ساختمان ها، بسته بندی محصولات و آگهی های تجاری همه در شکل گیری تصویر سازمانی شرکت ها موثر هستند. این " هویت سازمانی" در شکل گیری ارتباطات درونی و بیرونی نقش مهمی را ایفا می کند. این درک از طراحی صنعتی توسط مراکز طراحی، موسسات عمومی، وزارت اقتصاد و اتاق های بازرگانی و نشریات حمایت و گسترش می یابد.

طراحی صنعتی گاهی منجر به سواستفاده های تجاری از آن نیز می گردد. به این معنی که گاهی برای فروش بیشتر محصولات در بازار از عنوان هایی مانند لباس جین طراحی شده، عینک طراحی شده، مبلمان طراحی شده و حتی مواد مخدر طراحی شده استفاده می شود در حالی که شاید هیچ یک به معنای واقعی طراحی نشده باشند.

در دهه ی ۱۹۸۰ علی رغم مناقشات بی نتیجه، جامعه با مباحث ارزشمندی در خصوص معنای طراحی صنعتی مواجه گردید. با پیشرفت های فنی و آرمان های زیبایی شناسی جدید مرز میان هنر، پیشه و صنعت برداشته شد و بحث هایی هدفمند و مشخص در باب طراحی صنعتی ارائه شد.

امروزه پاسخ به این پرسش که " طراحی صنعتی چیست؟" به اندازه ی پرسش از ماهیت هنر پیچیده و دشوار است. عوامل گوناگون نظری و عملی حاکم بر طراحی صنعتی ارائه ی یک تعریف مشخص از آن را با مشکل مواجه ساخته است. به همین دلیل تعیین قلمرو طراحی صنعتی اهمیت فراوانی در کشف معانی آن دارد.

به همین منظور در مطلب آینده با چکیده ای از تاریخ طراحی صنعتی آشنا خواهیم شد.