تا قبل از صنعتی شدن در تمام دنیا خرید و فروش اجناس دست دوم بسیار رایج بود. هزینه و زحمتی که انسان برای تولید هرچیزی مخصوصاْ لباس متحمل میشد بیشتر از آن بود که از آن لباس فقط مدت کوتاهی استفاده شود یا بعد از چند بار پوشیده شدن دور انداخته شود. این هزینهی زیاد در کنار فرهنگ ایرانی که در آن همواره به صرفهجویی و عدم اسراف توصیه شده موجب شد استفاده از اجناس دست دوم در ایران رونق پیدا کند.
پس از صنعتی شدن و ارزان شدن اجناس و ورود پول نفت به ایران، فرهنگ مصرفگرایی هم وارد ایران شد. نظام حاکم هم در پی مدرنیزاسیون ایران بود و اجناس خارجی با کیفیتهای مختلف در جایجای کشور در دسترس بودند. جنسهای دست دوم به گوشهی سمساریها و آنتیک فروشیها خزیدند و تولیدات صنعتی بازار را پر کردند. انقلاب اسلامی در فرهنگ مصرف کشور تغییر زیادی ایجاد کرد، شرایط اوایل انقلاب و پس از آن جنگ تحمیلی و فرهنگ اسلامی به مقابله با مصرفگرایی پرداخت.
تاناکورا و ظهور لباس دست دوم در ایران
پس از جنگ و در شرایط بد اقتصادی آن زمان فروشگاههای لباس دست دوم فروشی تحت عنوان تاناکورا در ایران به راه افتادند. طی جستجوها به این نتیجه رسیدم که احتمالا ارتباط لباسهای دست دوم و لغت تاناکورا انتخاب نامی مشترک با فروشگاههای یک سریال تلوزیونی باشد. در آن دوران که تلویزیون فقط به دو شبکه محدود میشد، سریالی با نام «سالهای دور از خانه» پخش میشد که شخصیت اصلی آن زنی بود به نام «اوشین»، نام فامیلی همسر این زن تاناکورا بود و ممکن است به دلیل شهرت این سریال اسم تاناکورا بر روی این فروشگاهها گذاشته شده. در فرهنگ ژاپن نیز استفاده از اجناس استوک مخصوصا لباس دست دوم بسیار رایج است و این کشور خود از مقصدهای بازار لباس دست دوم محسوب میشود. لباسهایی که در فروشگاههای تاناکورا فروخته میشود نیز، بیشتر از اینکه ژاپنی باشند، از اروپا و آمریکا وارد میشوند. این مغازهها امروزه هم در شهرهای مرزی مخصوصا مهاباد و سنندج رونق زیادی دارند و مرکز تاناکورا محسوب میشوند.
پس از گسترش اینترنت و ظهور اینترنت پرسرعت موبایل در ایران فروشگاههای اینترنتی زیادی شروع به فعالیت کردند. خرید و فروش اجناس دست دوم نیز به سرعت در این دوره محبوب شد، همهمان برای خرید جنسی حتما از اپلیکیشن یا سایت دیوار، شیپور و چندین اپلیکیشن دیگر که منبعی برای خرید و فروش اجناس دست دوم هستند، استفاده کردهایم. امروزه در دنیا، مُد وینتیج یا دست دوم یکی از بحثهای اصلی کسب و کار فشن و مد بهحساب میآید و استایلیستهای زیادی با لباس دست دوم کار میکنند. بهتازگی اپلیکیشنها و سایتهایی هم در ایران برای خرید و فروش لباس دست دوم شروع به کار کردهاند، از این رو انتظار میرود با گسترش مد وینتیج و مزایای آن و همچنین ارزانتر بودن آن شاهد گسترش کسب و کار لباس دست دوم در ایران هم باشیم.
منابع: http://nedayemoj.ir/?p=852
https://www.reddit.com/r/japan/comments/4iv09p/how_do_japanese_view_second_hand_clothes/
https://www.japantimes.co.jp/news/2018/07/24/national/flea-market-apps-transforming-japans-thrift-culture/#.XDWrFiOW