پیشینه ی لباس مفهومی – بخش یکم

 

                                                                                                                 

" ما می خواهیم لباس های فوتوریستی راحت و کاربردی باشند.

پویا

پرخاشگرانه

تکان دهنده

فعال

خشن

پروازگر

پرهیجان

شاد

نورانی

فروزنده

روشن شده با لامپ های الکترونیکی"

بیانیه ی فوتوریستی برای لباس مردانه

جیاکومو بالا

 

برای پیدا کردن نخستین ایده های طراحی لباس در حوزه های مفهومی باید به سراغ هنرمندان جنبشی برویم که اولین جرقه های هنر مفهومی را زدند؛ هنرمندان فوتوریست. فوتوریست ها در تمامی عرصه های ادبی و هنری ایده های بسیار انقلابی و ساختارشکنانه مطرح می کردند. از ادبیات و شعر گرفته، تا مجسمه سازی، معماری و هنرهای اجرایی. نقش لباس در جنبش فوتوریسم و پس از آن تا بعد از جنگ جهانی دوم غالبا در حوزه های اجرایی تعریف و شناسایی می شود. پس از فوتوریست ها، نهضت ها و سبک های دیگری چون دادا و بویژه مکتب باهاوس در زمینه طراحی لباس در حوزه ی هنرهای اجرایی نقش برجسته ای داشتند. برای درک این مطلب، ابتدا اشاره ای به برخی نظریات فوتوریست ها در زمینه زیبایی آرمانی شان کنیم.

 

اوایل قرن بیستم، دوره ای که فوتوریسم در آن شکل گرفت، قرن ابداعاتی چون خودرو، ماشین های بخار و تولیدات صنعتی بود. فوتوریست ها نیز این عصر جدید را به اشکال مختلف ستایش می کردند. آنها خواهان جهانی سراسر ماشینی، مکانیکی و پرسرعت بودند. همین ستایش از جنبش پویایی، سرعت، فولاد، فلز و تکنولوژی باعث شد تا نحوه ی نگرش آنها به انسان، روحیات و جسم او نیز متفاوت باشد.

 

فوتوریسم ترویج کننده ی نوعی شفقت زدایی و ستایشگر اشکالی از خشونت در جامعه بود. حال این سوال پیش می آید که این مکانیکی کردن بدن در فوتوریسم چگونه روی می دهد؟

مهمترین عنصر، حذف احساسات، لطافت و ویژگی های جنسیتی از هنر بود. به عنوان مثال " مارینتی" از بنیان گذاران نهضت فوتوریسم در بیانیه ی رقص و اجراهای فوتوریستی خواهان آن می شود که رقص و اجرا به سمت هندسی شدن پیش برود.

آنها در آرزوی ساختن یک عروسک یا یک انسان ماشینی بودند. همه چیز به نظر فوتوریست ها باید فلزی یا فلزگونه باشد؛ هم به لحاظ شکل و هم به لحاظ جنس.برای مثال در باله های مکانیکی فوتوریستی که هنرمندانی چون " ایو پاناگی" طراحی می کردند، لباس ها یا بهتر بگوییم تن پوش ها تمام فرم و شکل های طبیعی و نرم بدن را از ریخت انداخته بودند به طوریکه پوشیدن آن تن پوش ها خود باعث مکانیکی راه رفتن اجراگران می شد. لوله های مدور و استوانه ای شکل که در شش بخش اصلی سر، تنه، دست ها و پاهای اجراگران را می پوشاند، اشیایی مانند لوله بخاری در ابعاد و قطرهای مختلف بودند.

حال چگونه این ایده های فوتوریستی وارد دنیای مد شد؟ فوتوریسم، اجرا، شعر، نقاشی و آشپزی بود و با زندگی مردم سر و کار داشت. پس می توانست با مد نیز ارتباط برقرار کند. این رابطه با مد توسط برخی نقاشان این جنبش چون جیاکومو بالا و فورتوناتو دپِرو و با صدور بیانیه هایی برقرارشد که منجر به زایش مد فوتوریستی شد.بیانیه فوتوریستی بالا برای لباس مردانه در سال ۱۹۱۴ و به دنبال آن بیانیه ی لباس ضد خنثی، طرح های متقارن و یکنواخت سبک روز را به سخره گرفت و اظهار داشت که باید تمام لباس های "عقب مانده" را نابود کرد؛ لباس هایی که تنگ، بی رنگ و، محزون، منحط و خسته کننده اند. او لباس هایی را پیشنهاد می کند که مناسب خیابان های شلوغ، تئاترها، کافه ها و فضاهای موجود در جامعه باشند:

" ما باید لباس های فوتوریستی را خلق کنیم. لباس خ-خ-خ-خوشحال، لباس جسورانه با رنگ های درخشان و خطوطی پویا. باید ساده باشند، مهمتر از همه باید فقط با پایداری کوتاه مدت ساخته شوند تا فعالیت های صنعتی را تشویق کنند و لذتی پایدار و بدیع برای بدن فراهم کنند. استفاده از مواد با رنگ های عضلانی قوی، قرمزترین قرمزها، بنفش ترین بنفش ها، سبزترین سبزها، زرد های سیر، نارنجی، قرمز روشن و رنگ مایه های سفید اسکلتی، خاکستری و سیاه."

 ادامه دارد

Share